To άλλο με τον Τοτό

Δεν γνωρίζω κανέναν – πραγματικά: ούτε έναν – που να είναι ευχαριστημένος από την κυβέρνηση της χώρας. Ο μόνος λόγος που συνεχίζει ένα ποσοστό των ψηφοφόρων να ψηφίζει την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ που έχουν διαλύσει την ζωή μας (όχι μόνο τώρα – την διέλυσαν όταν δανείζονταν ατελείωτα για να εξαγοράζουν ψήφους) είναι ότι δεν βλέπει να υπάρχει άλλη αξιόπιστη κυβερνητική επιλογή, οπότε επιμένει, κακώς κατά την γνώμη μου, να στηρίζει τους καταστροφικούς κυβερνώντες μας γνωρίζοντας πόσο τραγική είναι η επιλογή που κάνει.

Ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων συμφωνούσε, μέχρι πρόσφατα, ότι η ελληνική αριστερά (παρά τα λάθη, τις παραλείψεις και τις συχνά εξωπραγματικές θέσεις της) είχε ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των κυβερνητικών κομμάτων: το ηθικό πλεονέκτημα. Επειδή δεν έχει ασκήσει εξουσία, δεν έχει πει ψέματα στον κόσμο, δεν έχει κοροϊδέψει, δεν έχει φανεί αναξιόπιστη.

Διάβασα, στο φύλλο της Real News της 15^ης Αυγούστου, την συνέντευξη του κυρίου Γιάννη Μηλιού, που είναι από τα πιο προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αφού είναι ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του κόμματος.

Αρκούν τρεις απαντήσεις του, για να φανεί ότι δυστυχώς αυτό το κομμάτι της αριστεράς που διεκδικεί την εξουσία δεν έχει κανένα ηθικό πλεονέκτημα απέναντι στους κυβερνώντες.

Ερώτηση 1^η, από την εφημερίδα: Το ρεπορτάζ από την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Άγιον Όρος μιλούσε για στήριξη στα αιτήματα των μοναχών σχετικά με την φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Είναι δυνατόν να πληρώνουν ΕΝΦΙΑ οι άνεργοι και να μην φορολογείται η Εκκλησία;

Απάντηση: Προφανώς δεν είναι δίκαιο να φορολογούνται οι άνεργοι και όχι η Εκκλησία. Αυτό θα αλλάξει με την κυβέρνηση της Αριστεράς.

Με άλλα λόγια, ο κύριος Μηλιός μας λέει ότι ο κύριος Τσίπρας είπε ψέματα στους μοναχούς στο Άγιον Όρος, τάζοντάς τους φοροαπαλλαγές που δεν θα κάνει. Βεβαίως, εδώ τίθεται σε πρώτο επίπεδο το θέμα ότι πρέπει να αποφασίσουμε αν πιστεύουμε τον κ. Τσίπρα ή τον κ. Μηλιό σχετικά με το τι θα συμβεί. Και σε δεύτερο, ουσιαστικότερο επίπεδο, τίθεται το θέμα ότι ένας από τους δύο λέει ψέματα, άρα δεν πρέπει να μας νοιάζει ποιος είναι αυτός. Γιατί όποιος κι αν τα λέει, το ηθικό πλεονέκτημα εξαφανίζεται.

Ερώτηση 2^η, από την εφημερίδα: Έχετε τοποθετηθεί υπέρ των δεύτερων εκλογών σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ. Αλήθεια, πόσο ταιριάζει αυτή η θέση με το πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για απλή αναλογική;

Απάντηση: Η επίκληση της απλής αναλογικής από τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ τη δεδομένη χρονική στιγμή αποδεικνύει μόνο τον κυνικό καιροσκοπισμό τους. Θα δείτε τη λυσσαλέα αντίδρασή τους όταν η κυβέρνηση της Αριστεράς νομοθετήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Αυτή η απάντηση μου άρεσε περισσότερο από όλες, στην συνέντευξη. Η συλλογιστική της είναι εκπληκτική. Λέει το εξής, ο κ. Μηλιός: εμείς (ο ΣΥΡΙΖΑ) όντως μια ζωή φωνάζουμε για απλή αναλογική και κατηγορούμε τα κόμματα εξουσίας που δεν την εφαρμόζουν. Αλλά τη δεδομένη χρονική στιγμή είμαστε εμείς πια κόμμα εξουσίας, και δεν μπορούμε να πιάσουμε καλά-καλά αυτοδυναμία ούτε με 35%, οπότε αν περάσει η απλή αναλογική δεν βλέπουμε κυβέρνηση με καμία δύναμη. Οπότε, ξεχνάμε αυτό που φωνάζαμε μια ζωή και αλλάζουμε την άποψή μας μέχρι να γίνουμε κυβέρνηση (όμως οι άλλοι είναι καιροσκόποι, όχι εμείς!). Όταν γίνουμε κυβέρνηση, πιστέψτε μας, θα φέρουμε εμείς την απλή αναλογική. Πιστέψτε μας. Είμαστε αξιόπιστοι. Έχουμε το ηθικό πλεονέκτημα.

Ερώτηση 3^η, από την εφημερίδα: Ποιον θα θεωρούσατε εσείς καλή επιλογή για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

Απάντηση: Μετά τις εκλογές και τον σχηματισμό κυβέρνησης της Αριστεράς, θα προκύψει μια προσωπικότητα κύρους ευρύτερης αποδοχής.

Αν τα έλεγε αυτά σε δημοτικά σχολεία, θα τον πίστευαν; Αφού ο ΣΥΡΙΖΑ αρνείται να συμφωνήσει σε οποιονδήποτε πρόεδρο τώρα, θέλοντας να προκαλέσει εκλογές, γιατί να συμφωνήσουν μετά τις εκλογές με την όποια πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ; Το πιο πιθανό είναι να πουν κι εκείνοι όχι, με τη σειρά τους, αφού συνηθίζουν να τσακώνονται για όλα. Η διαφορά είναι ότι μετά τις εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ θα αρκούν 151 βουλευτές για να εκλέξει πρόεδρο. Οπότε, αν είναι κυβέρνηση, θα προτείνει όποιον θέλει, θα τον βγάλει, θα τραβήξει και μια καταγγελία στους άλλους ότι δεν θέλουν την συναίνεση, και θα πει «τι να κάνουμε; Εμείς προσπαθήσαμε, αυτοί δεν θέλουν».

Μια κυβέρνηση και μια αξιωματική αντιπολίτευση που με κοροϊδεύουν τόσο προσβλητικά και κατάμουτρα. Και περιμένουν να τις ψηφίσω. Το άλλο με τον Τοτό το ξέρουν;

Αντίο, Ρόμπιν

Ο Ρόμπιν Ουίλιαμς σημάδεψε την γενιά μου, και λίγο περισσότερο τα αγόρια της γενιάς μου, αφού έτυχε ακριβώς στην μέση της εφηβείας μας να γυρίσει μία από τις σημαντικότερες ταινίες του, τον «Κύκλο των Χαμένων Ποιητών», όπου διδάσκει, ως καθηγητής Τζον Κίτινγκ, σε ένα ιδιωτικό σχολείο για αγόρια. Ήταν, σε εκείνη την ταινία, ο δάσκαλος που όλοι θα θέλαμε να έχουμε. Ο δάσκαλος που δίδαξε μέσα από την οθόνη το «Άδραξε την μέρα».

Ακολούθησαν πολλές άλλες υπέροχες ερμηνείες, όπως ο ρόλος του ως Πίτερ Παν στον «Κάπτεν Χουκ» και ο ρόλος για τον οποίο κέρδισε το Όσκαρ στον «Ξεχωριστό Γουίλ Χάντινγκ». Μεταξύ αυτών και ο ρόλος του σε μια από τις ωραιότερες ταινίες που έχω δει στην ζωή μου, τον «Βασιλιά της Μοναξιάς» (The Fisher King) του Τέρι Γκίλιαμ.

Ο Ουίλιαμς μπορούσε να σε κάνει να γελάσεις οποτεδήποτε ήθελε, αλλά πάντα κουβαλούσε μια μελαγχολία, ακόμα και στους κωμικότερους ρόλους του – αυτό είναι που τον έκανε να ξεχωρίζει τόσο, και γι’ αυτό ήταν τόσο σημαντικότερος από τους καθαρόαιμους κωμικούς ηθοποιούς με τους οποίους κάποιες φορές τον συνέκριναν.

Τα τελευταία χρόνια, δυσκολευόμουν να τον παρακολουθήσω ακόμα και σε τηλεοπτικά τοκ-σόους. Όχι βέβαια επειδή δεν ήταν αστείος – ο άνθρωπος ήταν μια κωμική ιδιοφυΐα. Αλλά επειδή έβγαζε πολύ έντονα, είτε μέσω του προσώπου και της φωνής του, είτε και μέσα από τα αστεία του, μια μελαγχολία δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνην που κουβαλούσε όταν τον γνωρίσαμε, στους πρώτους μεγάλους ρόλους του. Μόλις εμφανιζόταν στο στούντιο, με άγχωνε. Ένιωθα πως ήταν σε μια τρελή τσίτα να βγάλει γέλιο, με κάθε τρόπο – και ναι, το έβγαζε, αλλά από ένα σημείο και μετά η τσίτα του κυριαρχούσε. Σαν να ήταν εγκλωβισμένος μέσα στη μάσκα του κλόουν που είχε φτιάξει για τον εαυτό του. Μόνο στις συνεντεύξεις του με τον Craig Ferguson ένιωθα πως χαλάρωνε λίγο, γιατί έβρισκε κάποιον που του έμοιαζε: α) είχε πολλή πλάκα αλλά κουβαλούσε ένα δεύτερο επίπεδο σοβαρότητας/μελαγχολίας, και β) είχε ομολογήσει πόσο είχε βασανιστεί κι αυτός από την εξάρτησή του στο παρελθόν από το αλκοόλ.

Ο Ρόμπιν Ουίλιαμς δεν είχε το κουράγιο τελικά να νικήσει την κατάθλιψη, μια από τις πιο ύπουλες ασθένειες στον κόσμο, που «καταπίνει» το μυαλό των ανθρώπων. Η εκτίμηση των γιατρών είναι ότι το 75% των ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη στον πλανήτη δεν έχουν διαγνωσθεί.

Όμως δεν ισχύει αυτό που γράφεται σε διάφορα sites ότι έδωσε με την αυτοκτονία του λάθος μήνυμα σε πολύ κόσμο που ταλαιπωρείται είτε από κατάθλιψη είτε από άλλες ασθένειες. Η πράξη του ήταν μια πράξη προσωπικής απόγνωσης ενός άρρωστου από την κατάθλιψη μυαλού – όποιος την αντιλαμβάνεται ως μήνυμα πιστεύει πως οι διασημότητες πρέπει να ζουν για τους άλλους.

Τα μηνύματα που ήθελε να δώσει ο Ρόμπιν Ουίλιαμς τα έδωσε μέσα από τις ταινίες και την κοινωνική του δράση, αφού είχε βοηθήσει πάρα πολύ κόσμο μέσα από δωρεάν εμφανίσεις για ενίσχυση φιλανθρωπικών οργανώσεων.

Και το παγκόσμιο σοκ από τον χαμό του είναι η αντανάκλαση της αγάπης που άφησε πίσω του.

Με ποιους να πας και ποιους να αφήσεις

Ο πρόσφατος χαμός που γίνεται με την Amazon και τον μεγάλο εκδοτικό οίκο Hachette (έναν από τους πέντε μεγαλύτερους στις ΗΠΑ) είναι από τις περιπτώσεις που ο εξωτερικός παρατηρητής δεν ξέρει ποιον να στηρίξει, σκέφτεται κανείς πως η μόνη λύση είναι να σηκώσει τα χέρια ψηλά.

Πολύ συνοπτικά, για όσους δεν το γνωρίζουν: η Amazon πιέζει τον Hachette να δεχτεί να κάνει η Amazon όποιες εκπτώσεις θέλει στα ηλεκτρονικά βιβλία (ebooks) του Hachette, όπως κάνει εδώ και χρόνια και στα κανονικά βιβλία όλων των εκδοτικών οίκων. Ο Hachette αρνείται. H Amazon, που έχει γίνει παγκόσμιος κολοσσός ακριβώς χάρη στις μεγάλες εκπτώσεις που κάνει, δεν έχει μάθει να ακούει «όχι». 

Έτσι, ως μέσο πίεσης απέναντι στον Hachette, έκανε τα εξής: α) σταμάτησε οποιαδήποτε έκπτωση στα κανονικά βιβλία του εκδοτικού οίκου, ώστε να τα κάνει λιγότερο ανταγωνιστικά σε σχέση με όλων των υπόλοιπων εκδοτικών οίκων, β) σαν να μην έφτανε αυτό, καθυστερεί χαρακτηριστικά στην αποστολή των κανονικών βιβλίων του Hachette στους πελάτες της, γράφοντας στην ιστοσελίδα της ότι τα συγκεκριμένα βιβλία θα κάνουν τουλάχιστον 2-3 εβδομάδες για να παραδοθούν (ενώ των υπόλοιπων εκδοτικών παραδίδονται σε 1-2 μέρες, εντός ΗΠΑ). γ) κάποια λιγότερο δημοφιλή βιβλία του Hachette σταμάτησε να τα πουλάει εντελώς.

Είναι προφανές ότι η συμπεριφορά της Amazon φανερώνει μια αίσθηση απόλυτης εξουσίας, την οποία δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει.

Από την άλλη, οι τιμές των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι γνωστό ότι βρίσκονται στα ύψη – ειδικά για τα βιβλία που πουλάνε καλά, οι τιμές των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι κοντά στις τιμές των κανονικών, κάποιες φορές είναι και υψηλότερες! Δηλαδή, ίδια τιμή για ένα βιβλίο που τυπώνεται, δένεται, φυλάσσεται σε αποθήκες, αποστέλλεται ταχυδρομικά, και οδηγεί σε σημαντική απώλεια χρημάτων όταν πολλά αντίτυπα μείνουν απούλητα και ίδια τιμή για ένα ηλεκτρονικό αρχείο που το κατεβάζει κάποιος μέσα σε δευτερόλεπτα στο tablet ή στον υπολογιστή του, που ποτέ δεν μένει εκτός κυκλοφορίας, που δεν έχει κανένα κόστος από τα παραπάνω. Οπότε, η επιμονή του εκδοτικού σε υψηλές τιμές για τα ηλεκτρονικά του βιβλία δεν δικαιολογείται. Η απαίτηση της Amazon να πωλείται η συντριπτική πλειοψηφία των ηλεκτρονικών βιβλίων κάτω από δέκα δολάρια είναι δίκαιη για τους αναγνώστες.

Ως άνθρωπος που δεν τα πάει καλά με τις απόλυτες εξουσίες και ως συγγραφέας που βλέπω άλλους συγγραφείς να πλήττονται χωρίς να φταίνε σε τίποτα, δεν μπορώ να δω θετικά τις κινήσεις της Amazon. Ως μανιώδης αναγνώστης, που δεν μπορώ να νιώθω ότι γίνομαι αντικείμενο εκμετάλλευσης λόγω της αγάπης μου για το βιβλίο, δεν μπορώ να δω θετικά την άρνηση του Hachette.

Οπότε, λέω να πάω για μπάνιο στην υπέροχη θάλασσά μας, που δεν θέλει να ξέρει τίποτα από οικονομικές διαμάχες τεράστιων εταιριών. Που υπήρχε εκατομμύρια χρόνια πριν από αυτές, και θα συνεχίσει να υπάρχει όταν αυτές δεν θα θυμάται πια κανείς ότι υπήρξαν.

Λόγοι για να ζηλέψεις

Είναι γνωστό πως ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έχει φανατικούς φίλους και άλλο τόσο φανατικούς εχθρούς.

Εγώ, που δεν ανήκω σε καμία από τις δύο κατηγορίες, πήγα στην πρόσφατη βράβευσή του με το χρυσό μετάλλιο του Πολυτεχνείου Κρήτης (δίκαιη βράβευση για όσα έχει προσφέρει στο ίδρυμα) και εντυπωσιάστηκα από ένα κομμάτι της ομιλίας του που, αν και αναφερόταν στην ζήλια, κουβαλάει τεράστια αισιοδοξία.

Εξήγησε λοιπόν ότι όταν σπούδαζε ο ίδιος δεν υπήρχαν βιβλία για κάθε φοιτητή. Έπρεπε να διαβάζουν, με τους συμφοιτητές του, όλοι μαζί στην βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου, πρωί-βράδυ, και μετά, για να πάρουν πτυχίο, έμπαιναν σε πεντάδες στα γραφεία των καθηγητών και εξετάζονταν επί ώρες σε διάφορα μαθήματα.

Μεγαλώνοντας, είπε ο κ. Μητσοτάκης, δεν είχε νιώσει το αίσθημα της ζήλιας απέναντι στα χρήματα ή στην δόξα άλλων ανθρώπων. Μέχρι που ήρθε η μέρα που ο γιος του επέστρεψε από την Αμερική, από το πανεπιστήμιο όπου επρόκειτο να ξεκινήσει τις σπουδές του (Χάρβαρντ) και του έδειξε τα μαθήματα του πρώτου έτους από τα οποία έπρεπε να επιλέξει ποια θα πάρει. Και τότε, για πρώτη φορά στη ζωή του, ένιωσε το αίσθημα της ζήλιας.

Η γενιά των σημερινών νέων έχει ακόμα περισσότερο ανοιχτούς ορίζοντες. Έχει τόση γνώση στα χέρια της με το πάτημα λίγων κουμπιών στο Ίντερνετ ώστε πρέπει να είμαστε γεμάτοι αισιοδοξία, παρά την κατάσταση της χώρας μας. Γιατί πλέον, ακόμα και το Χάρβαρντ δεν βρίσκεται σε μια άλλη ήπειρο. Αρκετά μαθήματα των κορυφαίων πανεπιστημίων του κόσμου προσφέρονται ως ανοιχτά μαθήματα (ΜΟΟCs, Massive Open Online Courses) σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να τα παρακολουθήσει από την οθόνη του υπολογιστή του. Προφανώς αυτό δεν αντικαθιστά την φοίτηση στο ίδιο το πανεπιστήμιο, αλλά ο πιτσιρικάς που θα κάτσει να τα παρακολουθήσει θα καταλάβει αν τον ελκύει, ως όνειρο, το να βρεθεί εκεί. Ακόμα κι αν δεν τον ελκύει, με τα MOOCs θα πάρει γνώσεις που ακόμα και η δική μου γενιά, που φέτος πατάμε τα 40, δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα τις πάρει ποτέ με λίγα κλικ ενός ποντικιού (εξάλλου υπολογιστές εμείς είδαμε στην εφηβεία μας για πρώτη φορά).

Το είχα γράψει και σε παλιότερο κείμενο, εδώ στο Ημερολόγιο: http://polyk.blogspot.gr/2013/12/blog-post_16.html

Όχι άλλη κλάψα, για την νέα γενιά. Μόνο ζήλια, για το πόσο πιο μπροστά από όλους εμάς τους μεγαλύτερους βρίσκονται ήδη.