Νομίζω πως οι Δέκα Μικροί Μήτσοι δεν ήταν μόνο ότι καλύτερο είχε να δείξει η ελληνική τηλεόραση την δεκαετία του '90, αλλά και μία από τις σημαντικότερες εκπομπές που έχει προβάλλει στην ιστορία της.
Πέρα από το χιούμορ της σειράς, πέρα από την ικανότητα της γραφής του κ. Λάκη Λαζόπουλου να θίγει τα πολύ κακώς κείμενα κάνοντας ταυτόχρονα τον κόσμο να γελάει (π.χ. με τον άθλια αστείο αστυνόμο Φευγουλέα, με τον "φλώρο" πλούσιο νεαρό Τζίμη, με τον "μούτσο"), η σειρά πέτυχε και σε άλλους τομείς, όπως το να παρουσιάσει έναν ομοφυλόφιλο γιο και την ζωή του μέσα στην οικογένεια όχι ως καρικατούρα αλλά ως κανονικό άνθρωπο (ο γιος της "χήρας Μήτση", η οποία ταυτόχρονα τον αγαπάει αλλά και αγχώνεται για την αποδοχή του από την κοινωνία). Και βέβαια, η σειρά παρουσίασε και τον πιο αγαπημένο μου χαρακτήρα από όλους όσους έχουν εμφανιστεί στην ελληνική τηλεόραση, τον "Ανθρωπάκο" ή "Υπαλληλάκο" που κάνει μόνος του "ασκήσεις θάρρους" για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα με όσα συμβαίνουν γύρω του, να αντιμετωπίσει τις αθλιότητες που δεν έχουν τελειωμό κι εκείνους που διαλύουν τη ζωή του.
Στα τελευταία 3 χρόνια που παρουσιαζόταν η σειρά, από το 2001-2004, δεν άρχισε να πέφτει κατά την γνώμη μου μόνο το αισθητικό της επίπεδο (ξαφνικά προστέθηκαν διάφοροι ασήμαντοι και καθόλου αστείοι χαρακτήρες, όπως και καρικατούρες γκέι - π.χ. οι δύο κομμωτές που στρίγκλιζαν διαρκώς). Άρχισε να πέφτει και το ηθικό της επίπεδο. Η στιγμή που για μένα οι δέκα μικροί Μήτσοι μετατράπηκαν σε μια σειρά που δεν ήθελα πια να την βλέπω, ήταν μια στιγμή που ο κ. Λαζόπουλος, χάρη στην ευφυΐα του, κατάφερε να την περάσει ως ατάκα-σύνθημα στην χώρα. Ήταν η στιγμή που ο μπαϊσέξουαλ ήρωας που υποδυόταν ο Αιμίλιος Χειλάκης αποφασίζει να απατήσει τον ομοφυλόφιλο γιο της χήρας Μήτση με την μητέρα του. Και η χήρα Μήτση, ο πιο αγαπημένος ίσως ανά την χώρα ήρωας του Λαζόπουλου αφού αντιπροσώπευε την μέση ελληνίδα μάνα, όχι μόνο το σκέφτεται ότι μπορεί και να δεχτεί την ερωτική πρόταση, ότι μπορεί να κλέψει από τον γιο της τον ερωτικό του σύντροφο, αλλά πετάει και την ατάκα: "Παράλογο;" και επειδή "το παράλογο" δεν της απαντάει, δίνει συγχωροχάρτι στον εαυτό της και παίρνει τον σύντροφο του γιου της.
Ο κ. Λαζόπουλος, ως ευφυής κωμικός, γνωρίζει καλά πως όταν γελάς με κάτι, το απενοχοποιείς μέσα σου. Έτσι απενοχοποίησε στα βάθη της συνείδησης των Ελλήνων την κλοπή ομοφυλόφιλων αντρών από τις μανάδες των συντρόφων τους. Η ατάκα "παράλογο;" λέγεται ακόμα και σήμερα, και θεωρείται μεγάλη εξυπνάδα. Τι να πω... Θυμάμαι πως είδα εκείνη την σκηνή και σκέφτηκα πως δεν έχω ξαναδεί τέτοια "προδοσία" αγαπημένων και σημαντικών χαρακτήρων από τον ίδιο τον δημιουργό τους.
Τα χρόνια πέρασαν, ο κ. Λαζόπουλος έκανε μια ακόμα τεράστια τηλεοπτική επιτυχία με το "Αλ Τσαντίρι Νιουζ", το οποίο σιγά-σιγά τον οδήγησε να πιστέψει ότι μπορεί να εφαρμόσει στην Ελλάδα το μοντέλο του τηλεευαγγελιστή που τόση επιτυχία έχει γνωρίσει στην Αμερική. Γιατί η σάτιρα του Λαζόπουλου έχει μια μεγάλη διαφορά από την σάτιρα του "Όλα" ή του "Ράδιο Αρβύλα". Ότι στις δύο τελευταίες περιπτώσεις οι παρουσιαστές κάνουν πλάκα και με τους εαυτούς τους. Ενώ ο Λαζόπουλος, ως τηλεευαγγελιστής που μας διδάσκει τι πρέπει να πιστεύουμε, να νιώθουμε, να σκεφτόμαστε, έχει πάρει τον ρόλο του απολύτως στα σοβαρά. Και όσο περνάει ο καιρός η πλάκα υποχωρεί όλο και περισσότερο, για να δώσει τη θέση της στην διδαχή.
Η διδαχή αυτή, εδώ και χρόνια πια, μπορεί να συνοψισθεί σε δύο λέξεις: "ψηφίστε ΣΥΡΙΖΑ πάση θυσία". Θα μου πει, κάποιος: "τόσες άλλες εκπομπές και δελτία ειδήσεων δεν προσπαθούν εμμέσως να στρέψουν τον κόσμο να ψηφίσει τα κόμματα της συγκυβέρνησης; Πειράζει να υπάρχει και μια εκπομπή φουλ υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ;". Η απάντηση είναι ότι αυτές οι εκπομπές δεν ντύνονται κάποιον καλλιτεχνικό μανδύα. Δεν παριστάνουν ότι προσπαθούν να οδηγήσουν σε κάποιο ψυχαγωγικό ή έστω διασκεδαστικό αποτέλεσμα. Αρκετοί σχολίασαν την τελευταία εκπομπή του κ. Λαζόπουλου, η οποία στο μεγαλύτερο κομμάτι της αφιερώθηκε σε ένα άνευ προηγουμένου ξέσπασμα εναντίον του "Ποταμιού" και του κ. Σταύρου Θεοδωράκη για τον οποίο με απόλυτη βεβαιότητα ο κ. Λαζόπουλος είπε ότι τον έχει βάλει η διαπλοκή να κατέβει στις εκλογές για να σωθεί η διαπλοκή, να μην βγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Διαβάζω τα ονόματα των 22 υποψήφιων ευρωβουλευτών του Ποταμιού, που ο ένας είναι πιο καταξιωμένος από τον άλλο και όλοι τους βρίσκονταν εκτός κομμάτων, και αναρωτιέμαι πώς η διαπλοκή τους έψησε όλους αυτούς να παρατήσουν τις δουλειές τους και να κατέβουν για να την βοηθήσουν. Όλοι οι καταξιωμένοι άνθρωποι που συνεργάζονται με τον κ. Θεοδωράκη είναι πουλημένοι και ο μόνος καθαρός, που διδάσκει την αλήθεια (χωρίς να έχει στοιχεία για όσα καταγγέλλει) είναι ο κ. Λαζόπουλος;
Όμως όποιος έχει λίγη μνήμη, θα θυμηθεί πως αυτή η επίθεση εις βάρος του κ. Θεοδωράκη θυμίζει αρκετά μια άλλη εκπομπή του κ. Λαζόπουλου, πριν λίγα χρόνια, όπου επιτέθηκε στον κ. Αλέκο Αλαβάνο. Αν τώρα κάποιος διαθέτει ακόμα περισσότερη μνήμη, θα θυμηθεί πως ο κ. Αλαβάνος πριν 6-7 χρόνια είχε πάει στο "Τσαντίρι" ως καλεσμένος του κ. Λαζόπουλου, με τον οποίο συμφωνούσαν στα πάντα (γι' αυτό άλλωστε πήγε). Η επίθεση στον κ. Αλαβάνο έγινε όταν εκείνος "τα έσπασε" με τον κ. Τσίπρα και αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι αν λέγεσαι Θεοδωράκης, Αλαβάνος, ή κάπως αλλιώς. Αν κατά την γνώμη του κ. Λαζόπουλου η πολιτική σου παρουσία κάνει ζημιά στον ΣΥΡΙΖΑ, θα χρησιμοποιήσει το Τσαντίρι για να σου επιτεθεί προσωπικά και κατά μέτωπον, χωρίς να ενδιαφέρεται ούτε να προσκομίσει αποδείξεις για όσα λέει, ούτε για το αντιαισθητικό αποτέλεσμα της "σάτιράς" του - έχει την βεβαιότητα πως θα έχει κοινό για ότι κι αν κάνει και λέει, αφού σε κάθε του εκπομπή χαϊδεύει τα αυτιά του κόσμου. Θα έχει πολύ ενδιαφέρον, αν τα αποτελέσματα των επόμενων εκλογών οδηγήσουν σε κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-Ποταμιού, να δούμε τι θα πει ο κ. Λαζόπουλος, και πόσο "με το γάντι" θα αρχίσει να φέρεται στο Ποτάμι.
Στρατευμένη τέχνη βέβαια πάντα υπήρχε. Και έχει ταυτιστεί σχεδόν η έννοια της στρατευμένης τέχνης με την αριστερά. Μόνο που εκείνοι οι καλλιτέχνες που υπηρετούσαν την στρατευμένη τέχνη το δήλωναν ευθαρσώς (δεν κρύβονταν πίσω από μια δήθεν σάτιρα) και συχνά είχαν οι ίδιοι κυνηγηθεί πολύ για τις απόψεις και το έργο τους. Ο κ. Λαζόπουλος, αντίθετα, αποτελεί έναν από τους πιο προβεβλημένους (σε σημείο πλύσης εγκεφάλου) από όλα τα ΜΜΕ καλλιτέχνες, είναι όσο πιο συστημικός γίνεται. Ως παλιός μεγάλος θαυμαστής της δουλειάς του, φοβάμαι πως το να παριστάνει τον τηλεευαγγελιστή επαναστάτη είναι πολύ πιο αστείο από το χιούμορ που βγάζει το Τσαντίρι του.
Πέρα από το χιούμορ της σειράς, πέρα από την ικανότητα της γραφής του κ. Λάκη Λαζόπουλου να θίγει τα πολύ κακώς κείμενα κάνοντας ταυτόχρονα τον κόσμο να γελάει (π.χ. με τον άθλια αστείο αστυνόμο Φευγουλέα, με τον "φλώρο" πλούσιο νεαρό Τζίμη, με τον "μούτσο"), η σειρά πέτυχε και σε άλλους τομείς, όπως το να παρουσιάσει έναν ομοφυλόφιλο γιο και την ζωή του μέσα στην οικογένεια όχι ως καρικατούρα αλλά ως κανονικό άνθρωπο (ο γιος της "χήρας Μήτση", η οποία ταυτόχρονα τον αγαπάει αλλά και αγχώνεται για την αποδοχή του από την κοινωνία). Και βέβαια, η σειρά παρουσίασε και τον πιο αγαπημένο μου χαρακτήρα από όλους όσους έχουν εμφανιστεί στην ελληνική τηλεόραση, τον "Ανθρωπάκο" ή "Υπαλληλάκο" που κάνει μόνος του "ασκήσεις θάρρους" για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα με όσα συμβαίνουν γύρω του, να αντιμετωπίσει τις αθλιότητες που δεν έχουν τελειωμό κι εκείνους που διαλύουν τη ζωή του.
Στα τελευταία 3 χρόνια που παρουσιαζόταν η σειρά, από το 2001-2004, δεν άρχισε να πέφτει κατά την γνώμη μου μόνο το αισθητικό της επίπεδο (ξαφνικά προστέθηκαν διάφοροι ασήμαντοι και καθόλου αστείοι χαρακτήρες, όπως και καρικατούρες γκέι - π.χ. οι δύο κομμωτές που στρίγκλιζαν διαρκώς). Άρχισε να πέφτει και το ηθικό της επίπεδο. Η στιγμή που για μένα οι δέκα μικροί Μήτσοι μετατράπηκαν σε μια σειρά που δεν ήθελα πια να την βλέπω, ήταν μια στιγμή που ο κ. Λαζόπουλος, χάρη στην ευφυΐα του, κατάφερε να την περάσει ως ατάκα-σύνθημα στην χώρα. Ήταν η στιγμή που ο μπαϊσέξουαλ ήρωας που υποδυόταν ο Αιμίλιος Χειλάκης αποφασίζει να απατήσει τον ομοφυλόφιλο γιο της χήρας Μήτση με την μητέρα του. Και η χήρα Μήτση, ο πιο αγαπημένος ίσως ανά την χώρα ήρωας του Λαζόπουλου αφού αντιπροσώπευε την μέση ελληνίδα μάνα, όχι μόνο το σκέφτεται ότι μπορεί και να δεχτεί την ερωτική πρόταση, ότι μπορεί να κλέψει από τον γιο της τον ερωτικό του σύντροφο, αλλά πετάει και την ατάκα: "Παράλογο;" και επειδή "το παράλογο" δεν της απαντάει, δίνει συγχωροχάρτι στον εαυτό της και παίρνει τον σύντροφο του γιου της.
Ο κ. Λαζόπουλος, ως ευφυής κωμικός, γνωρίζει καλά πως όταν γελάς με κάτι, το απενοχοποιείς μέσα σου. Έτσι απενοχοποίησε στα βάθη της συνείδησης των Ελλήνων την κλοπή ομοφυλόφιλων αντρών από τις μανάδες των συντρόφων τους. Η ατάκα "παράλογο;" λέγεται ακόμα και σήμερα, και θεωρείται μεγάλη εξυπνάδα. Τι να πω... Θυμάμαι πως είδα εκείνη την σκηνή και σκέφτηκα πως δεν έχω ξαναδεί τέτοια "προδοσία" αγαπημένων και σημαντικών χαρακτήρων από τον ίδιο τον δημιουργό τους.
Τα χρόνια πέρασαν, ο κ. Λαζόπουλος έκανε μια ακόμα τεράστια τηλεοπτική επιτυχία με το "Αλ Τσαντίρι Νιουζ", το οποίο σιγά-σιγά τον οδήγησε να πιστέψει ότι μπορεί να εφαρμόσει στην Ελλάδα το μοντέλο του τηλεευαγγελιστή που τόση επιτυχία έχει γνωρίσει στην Αμερική. Γιατί η σάτιρα του Λαζόπουλου έχει μια μεγάλη διαφορά από την σάτιρα του "Όλα" ή του "Ράδιο Αρβύλα". Ότι στις δύο τελευταίες περιπτώσεις οι παρουσιαστές κάνουν πλάκα και με τους εαυτούς τους. Ενώ ο Λαζόπουλος, ως τηλεευαγγελιστής που μας διδάσκει τι πρέπει να πιστεύουμε, να νιώθουμε, να σκεφτόμαστε, έχει πάρει τον ρόλο του απολύτως στα σοβαρά. Και όσο περνάει ο καιρός η πλάκα υποχωρεί όλο και περισσότερο, για να δώσει τη θέση της στην διδαχή.
Η διδαχή αυτή, εδώ και χρόνια πια, μπορεί να συνοψισθεί σε δύο λέξεις: "ψηφίστε ΣΥΡΙΖΑ πάση θυσία". Θα μου πει, κάποιος: "τόσες άλλες εκπομπές και δελτία ειδήσεων δεν προσπαθούν εμμέσως να στρέψουν τον κόσμο να ψηφίσει τα κόμματα της συγκυβέρνησης; Πειράζει να υπάρχει και μια εκπομπή φουλ υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ;". Η απάντηση είναι ότι αυτές οι εκπομπές δεν ντύνονται κάποιον καλλιτεχνικό μανδύα. Δεν παριστάνουν ότι προσπαθούν να οδηγήσουν σε κάποιο ψυχαγωγικό ή έστω διασκεδαστικό αποτέλεσμα. Αρκετοί σχολίασαν την τελευταία εκπομπή του κ. Λαζόπουλου, η οποία στο μεγαλύτερο κομμάτι της αφιερώθηκε σε ένα άνευ προηγουμένου ξέσπασμα εναντίον του "Ποταμιού" και του κ. Σταύρου Θεοδωράκη για τον οποίο με απόλυτη βεβαιότητα ο κ. Λαζόπουλος είπε ότι τον έχει βάλει η διαπλοκή να κατέβει στις εκλογές για να σωθεί η διαπλοκή, να μην βγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Διαβάζω τα ονόματα των 22 υποψήφιων ευρωβουλευτών του Ποταμιού, που ο ένας είναι πιο καταξιωμένος από τον άλλο και όλοι τους βρίσκονταν εκτός κομμάτων, και αναρωτιέμαι πώς η διαπλοκή τους έψησε όλους αυτούς να παρατήσουν τις δουλειές τους και να κατέβουν για να την βοηθήσουν. Όλοι οι καταξιωμένοι άνθρωποι που συνεργάζονται με τον κ. Θεοδωράκη είναι πουλημένοι και ο μόνος καθαρός, που διδάσκει την αλήθεια (χωρίς να έχει στοιχεία για όσα καταγγέλλει) είναι ο κ. Λαζόπουλος;
Όμως όποιος έχει λίγη μνήμη, θα θυμηθεί πως αυτή η επίθεση εις βάρος του κ. Θεοδωράκη θυμίζει αρκετά μια άλλη εκπομπή του κ. Λαζόπουλου, πριν λίγα χρόνια, όπου επιτέθηκε στον κ. Αλέκο Αλαβάνο. Αν τώρα κάποιος διαθέτει ακόμα περισσότερη μνήμη, θα θυμηθεί πως ο κ. Αλαβάνος πριν 6-7 χρόνια είχε πάει στο "Τσαντίρι" ως καλεσμένος του κ. Λαζόπουλου, με τον οποίο συμφωνούσαν στα πάντα (γι' αυτό άλλωστε πήγε). Η επίθεση στον κ. Αλαβάνο έγινε όταν εκείνος "τα έσπασε" με τον κ. Τσίπρα και αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι αν λέγεσαι Θεοδωράκης, Αλαβάνος, ή κάπως αλλιώς. Αν κατά την γνώμη του κ. Λαζόπουλου η πολιτική σου παρουσία κάνει ζημιά στον ΣΥΡΙΖΑ, θα χρησιμοποιήσει το Τσαντίρι για να σου επιτεθεί προσωπικά και κατά μέτωπον, χωρίς να ενδιαφέρεται ούτε να προσκομίσει αποδείξεις για όσα λέει, ούτε για το αντιαισθητικό αποτέλεσμα της "σάτιράς" του - έχει την βεβαιότητα πως θα έχει κοινό για ότι κι αν κάνει και λέει, αφού σε κάθε του εκπομπή χαϊδεύει τα αυτιά του κόσμου. Θα έχει πολύ ενδιαφέρον, αν τα αποτελέσματα των επόμενων εκλογών οδηγήσουν σε κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-Ποταμιού, να δούμε τι θα πει ο κ. Λαζόπουλος, και πόσο "με το γάντι" θα αρχίσει να φέρεται στο Ποτάμι.
Στρατευμένη τέχνη βέβαια πάντα υπήρχε. Και έχει ταυτιστεί σχεδόν η έννοια της στρατευμένης τέχνης με την αριστερά. Μόνο που εκείνοι οι καλλιτέχνες που υπηρετούσαν την στρατευμένη τέχνη το δήλωναν ευθαρσώς (δεν κρύβονταν πίσω από μια δήθεν σάτιρα) και συχνά είχαν οι ίδιοι κυνηγηθεί πολύ για τις απόψεις και το έργο τους. Ο κ. Λαζόπουλος, αντίθετα, αποτελεί έναν από τους πιο προβεβλημένους (σε σημείο πλύσης εγκεφάλου) από όλα τα ΜΜΕ καλλιτέχνες, είναι όσο πιο συστημικός γίνεται. Ως παλιός μεγάλος θαυμαστής της δουλειάς του, φοβάμαι πως το να παριστάνει τον τηλεευαγγελιστή επαναστάτη είναι πολύ πιο αστείο από το χιούμορ που βγάζει το Τσαντίρι του.
No comments:
Post a Comment